2010/03/27

Teofil Gautier, "Podróż do Hiszpanii"

Na co zwracasz uwagę, gdy podróżujesz? Na budynki? Na ludzi? Na przyrodę? A może na zapachy? Co zapamiętujesz? Co widzisz, gdy wspominasz miejsca, w których byłeś? Od czego byś zaczął, gdybyś miał opisać swoją wyprawę?
Teofil Gautier w książce "Podróż do Hiszpanii" spisał swoje wrażenia z pobytu w ojczyźnie Cervantesa. Na co zwraca uwagę romantyczny pisarz? Przede wszystkim na architekturę. Zwłaszcza na zabytki mauretańskie. Gautier ubolewa nad wygnaniem Arabów z Hiszpanii i zahamowaniem rozwoju ich sztuki. Być może stąd bierze się jego niechęć do rodaków Cervantesa. Podróżnik jest rozdrażniony ich zwyczajami. Niechętnie słucha też języka hiszpańskiego. Zachwyca się natomiast corridą. Opisy aren i walk z bykami są niezwykle drobiazgowe. Niekiedy nawet drastyczne. Zaskakujące, że człowiek obdarzony ponadprzeciętną wrażliwością (wszak Gautier tworzył poezję, był przedstawicielem francuskiego romantyzmu) dostrzega piękno w zwyczaju mordowania zwierząt. Niebezpieczeństwo staje się dla niego pociągające, wyzwala emocje, a obrazy walk pozostają w pamięci.
O ile przez fragmenty dotyczące corridy starałam się jak najszybciej przemknąć, muszę przyznać, że opisy pereł hiszpańskiej architektury przykuwały moją uwagę na dłużej. Gautier objawia się w nich jako niezwykle wnikliwy obserwator. Dostrzega każdy szczegół i dokonuje jego analizy. Tworzy swoisty przewodnik po Hiszpanii, listę miejsc, które trzeba zobaczyć. Czy współcześnie te zapiski z XIX wieku mogą się przydać? To zależy od podejścia do podróżowania i od pomysłu na wyprawę. Ja chętnie porównałabym dzisiejszy wygląd ważniejszych budowli w Hiszpanii z obrazami nakreślonymi ponad sto pięćdziesiąt lat temu przez Teofila Gautiera. Jego opisy architektonicznych pereł same stają się dziełami sztuki. Materiałem, w którym zostały wykonane, nie jest już jednak kamień, jak w przypadku prezentowanych budowli, lecz słowo, którym Gautier posługuje się w sposób iście mistrzowski.

Brak komentarzy: